Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan’ın başkenti Astana’da “Türk Devri” teması altında düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 10’uncu Zirvesi’ne katıldı.
Zirvenin gerçekleştirildiği Ak Orda Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev tarafından karşılanan Aliyev, zirve öncesi liderlerle aile fotoğrafı çekimine katıldı.
Zirvede yaptığı konuşmada etnik ve kültürel köklerin, dilin ve ortak geçmişin Türk devletlerinin ilişkilerinin temelini oluşturduğunu vurgulayan Aliyev, “Türk devletleriyle ilişkilerin güçlendirilmesi Azerbaycan’ın dış politikasının temel önceliklerinden biridir. 2009 yılındaki Nahçıvan Zirvesi’nden bu yana çeşitli alanlarda iş birliğimiz tesis edilmiştir. Bu süreç boyunca Türk Devletleri Teşkilatı başarıyla gelişti. Bugün kuruluşumuzun uluslararası düzeyde büyük bir siyasi ağırlığı ve etkisi var. Son iki yılda Türk Devletleri Teşkilatı’na üye ve gözlemci devletlere 20 ziyaret gerçekleştirdim. Bu dönemde kardeş devlet başkanları da Azerbaycan’a çok sayıda ziyarette bulundu. Ayrıca Azerbaycan’ın Şuşa şehrinin 2023 yılı ‘Türk Dünyasının Kültür Başkenti’ ilan edilmesine verilen destekten dolayı da şükranlarımı iletiyorum” dedi.
Azerbaycan’ın Türk devletlerinin ekonomisine yaptığı yatırıma ilişkin konuşan Aliyev, “Azerbaycan, Türk devletlerinin ekonomisine 20 milyar dolardan fazla yatırım yaptı. Bunun en önemli kısmı Türkiye’ye yapılan yatırımdır. Ülkelerimiz arasında ortak yatırım fonları oluşturma süreci başladı. Azerbaycan-Özbekistan Yatırım Fonu ve Azerbaycan-Kırgız Kalkınma Fonu kuruldu. 2022 yılının ilgili dönemiyle karşılaştırıldığında Ocak-Eylül 2023’te Azerbaycan’ın Türk devletleriyle ticaret cirosunun yüzde 40 arttığını görüyoruz. İlişkilerimizin gelişmesi bağlamında ulaştırma ve lojistik alanları önemli bir yer tutuyor. Azerbaycan, Orta Asya ülkeleri ile Türkiye ve Avrupa pazarları arasında güvenilir bir geçiş ülkesi olarak kendini kanıtlamıştır. Azerbaycan, doğu-batı ulaştırma koridorunun sürdürülebilir işleyişine değerli katkılarda bulunmaktadır” diye konuştu.
Dünyanın çeşitli bölgelerinde uluslararası hukukun büyük ölçüde ihlal edildiğini belirten Aliyev, “Savaşlar ve kanlı çatışmalar daha da artıyor. Böyle bir durumda öncelikle ülkelerin savunma potansiyeli, güvenliğin temeli haline gelir. Üye ülkeler arasında güvenlik, savunma, savunma sanayii gibi alanlarda iş birliğinin artması gerektiğine inanıyorum” ifadelerini kullandı.
KURTARILAN BÖLGELERDE İNŞA ÇALIŞMALARI
İkinci Karabağ Savaşı’nın sona ermesinin ardından Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan topraklarında büyük çaplı yeniden inşa ve imar çalışmalarına başladığını hatırlatan Aliyev, “Bu amaçla Azerbaycan bütçesinden şu ana kadar 7 milyar ABD doları tutarında fon harcandı. Kurtarılan bölgelerdeki yeniden inşa çalışmalarına gelecek yıl en az 2.4 milyar dolar ayrılması planlanıyor. Şu anda Karabağ’a Büyük Dönüş Programı hayata geçirilmektedir. Bu toprakların gerçek sahipleri olan Azerbaycanlılar, Laçın ve Fuzuli kentleri ile üç köye geri döndüler. 2026 yılı sonuna kadar 140 binden fazla kişinin Karabağ ve Doğu Zengezur’a dönmesi bekleniyor. Fuzuli şehrinde inşa edilen okul için Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’e, inşa edilen eğitim merkezi için ise Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’e teşekkürlerimi iletmek istiyorum. Bunlar Azerbaycan ile Özbekistan ve Azerbaycan ile Kazakistan halkları arasında dostluğun ve kardeşliğin bir tezahürüdür” diye konuştu.
