Türkiye, son 45 gün içerisinde gümrük kapılarında altı ayrı operasyonda virüslü domates tohumu tespit etti. Yakalanan örneklerin dört tanesinin Çin, bir tanesinin Tayland ve bir tanesinin Hindistan menşeli olduğu belirlendi. Yapılan analizlerde, tohumlarda “benekli mozaik virüsü” (ToMMV) ve “kahverengi buruşuk meyve virüsü” (ToBRFV) tespit edildi. Her iki virüs de ekildikleri bölgede tüm tarım ürünlerini kısa sürede yok edebilecek kapasitede bulunuyor ve tüketildiğinde insanlarda ciddi hastalıklara yol açabiliyor.
Önceki yıllarda ABD’de 2018’de ortaya çıkan bu virüs, sebze ve meyve üretiminde önemli düşüşlere neden olmuştu. 2021’de ise İsrail’de görülerek ülkenin seracılık faaliyetlerini neredeyse durma noktasına getirmiş, meyve-sebze ihtiyacını ithalata bağımlı hale getirmişti.
Tarım ve Orman Bakanlığı, sınır kapılarındaki denetimleri sıkılaştırarak bu tür tehditlerin ülkeye girişini engellemek için kararlı adımlar atıyor. Ziraat mühendisleri, virüslü tohumların Türkiye’ye girişinin hayati önem taşıdığını belirterek, yerli tohum üretimine daha fazla yatırım yapılması gerektiğini ifade ediyor.
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, Ziraat mühendisi Ayşegül Aslan, “Virüslü tohumların sınırlarımızda yakalanması sevindirici, ancak bu vakaların artması tarım sektörümüz için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Ülke tarımını korumak adına daha fazla tedbir almamız şart” dedi.
Virüslü domates tohumlarının en büyük tehlikesinin, tohumdan yayılarak kontrol altına alınamaması olduğu bildiriliyor. Ekildiği bölgede sadece domates üretimini değil, tüm bitkileri kısa sürede yok eden bu virüs, bulaştığı toprakta beş yıl boyunca aktif kalabiliyor. Ayrıca, virüslü domateslerin tüketilmesi durumunda insanlarda yüksek dozda gribal hastalıkların görülmesi de sağlık açısından endişe yaratıyor.
Yetkililer, bu tür tohumların “verimli, kısa sürede yetişen ve uygun fiyatlı” ürünler olarak pazarlanmaya çalışıldığını belirtiyor. Ancak, bazı ziraat mühendisleri bu girişimin iyi niyetli olmadığını ve Türk tarımına yönelik bilinçli bir hareket olabileceğini iddia ediyor. Türkiye’nin tarımda kendi kendine yeterli bir ülke olabilmesi için, sınır denetimlerinin ve yerli üretimin desteklenmesinin hayati önem taşıdığı vurgulanıyor.
1,5 ayda 6 defa yakalandı
15 Şubat 2025: Hindistan menşeli 110 kg domates tohumunun İstanbul Havalimanı’ndan Türkiye’ye girişi yapılmak istendi. Bakanlık ekipleri müdahalesiyle ürünler geldiği ülkeye geri gönderildi.
13 Şubat 2025: Antalya havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 11,5 kg domates tohumunda yapılan kontrol ve alınan numunelerde Tomato mottle mosaic virus (ToMMV) tespit edildi.
10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 6 kilo 901 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti sebebiyle mahrecine iade edildi.
10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Tayland menşeli 8 kilo 497 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespit edildi.
23 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 33,5 kg domates tohumunda, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) virüsü belirlendi.
10 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 16,2 kg domates tohumu, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti nedeniyle mahrecine iade edildi. (Türkiye Gazetesi)
