Karadeniz’in topraklarında yetişen çay ve fındığın atıkları, artık yolları güçlendirecek. Prof. Dr. Erol İskender’in yürütücülüğünü üstlendiği proje ile çay ve fındığın atığı ekonomiye kazandırılacak hem de yolların ömrü uzatılacak.
Karadeniz’in vazgeçilmezleri çay ve fındık, bu kez sofralardan değil, yollardan geçecek. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol İskender’in yürütücülüğü yaptığı “Fabrika atığı çay lifi ve fındık kabuğu tozu kullanılarak taş mastik asfalt karışımları için yeni bir süzülme önleyici katkı maddesi geliştirilmesi” başlıklı projesi dikkat çekiyor.
. Ulusal yeni fikirler ve ürünler araştırma destek programı kapsamında TÜBİTAK tarafından desteklenecek proje ile çay üretim tesislerinden çıkan lifler ve fındık işleme fabrikalarından elde edilen kabuk tozları taş mastik asfalt kaplamalarda süzülmeyi önleyen çevre dostu bir katkı maddesine dönüştürülecek. Bu sayede hem atıklar ekonomiye kazandırılacak hem de yolların dayanıklılığı artırılacak.
“Çalışmalara başladık”
Projenin yürütücülüğünü yapan Prof. Dr. Erol İskender, Türkiye’de asfalt için katkı malzemelerin ithal edildiğini ve maliyetinin yüksek olduğunu belirterek, “Asfalt kaplama dediğimiz zaman aslında halkın gördüğü tek tip bir karışım asfalt ama bunun uygulamada birçok çeşidi var. Güncel olarak kullanılan taş mastik asfalt kaplamalar var. Aslında Avrupa’da 20 yıldır kullanılıyor ama Türkiye’de yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan bir karışım türü. Bunun için bazı asfalt karışımlarının kullanılması zorunlu oluyor. Bu katkı malzemesi Türkiye’de genellikle ithal edilen pahalı bir malzeme. Biz bu malzeme yerine yerli olanaklarla daha ucuz daha etkili ne yapabiliriz diye düşündük. Araştırmalar sonucunda aklımıza ilk gelen malzemelerden bir tanesi lifli yapısıyla ve asfaltın bağlayıcı maddesi olan bütüm ile benzerlik gösteren atık çay lifi geldi. Biraz daha araştırınca fındık kabuğu aklımıza geldi. Yaptığımız ön çalışmalarda olumlu sonuçlar aldık. Bunu olgunlaştırdık. TÜBİTAK’a sunduk. Desteklenmeye layık görüldü. Bizde çalışmalarımıza başlamış olduk” dedi.
“Ürünlerin katma değeri artacak”
Asfalt ile ilgili laboratuvar koşullarında ön çalışmaları yaptıklarını kaydeden İskender, “Gayet olumlu sonuçlar aldık. Bu çalışmalara bir yıl öncesinden başlamıştık. Şuan belli bir noktaya geldik ama önümüzdeki almamız gereken belli bir yol mevcut. Projeyi tam olgunluğa getirdiğimiz zaman onlarla da görüşme yapacağız. Mekanik, fiziksel testleri yapacağız sonuçları bütün paydaşlarla paylaşacağız. Atık çay lifi dediğimiz çay üretilirken fabrikada önemli bir miktarda atık malzeme oluşuyor. Buna çay lifi deniliyor. Böyle kamyonlarca üretilen bir malzeme. Boş alanlara depolanıyor. Bazen çok düşük katma değerli olarak gübre olarak kullanılabiliyor. Çok değerli bir malzeme değil. Biz bunu eğer asfalt karışımlarda yararlı hale gele getirirsek katma değerini arttırmış olacağız. Böylelikle çayın da nihai değeri artmış olacak. Çaydan çıkan bu atık malzeme faydalı bir malzemeye dönüşmüş olacak. Aynı şekilde fındık kabuğunun da bu şekilde bir katma değeri olacak. Fındık kabuğunu hali hazırda biz genellikle yüzde 90 oranında yakacak olarak kullanıyoruz. Biz bunu daha değerli bir alanda özellikle yurtdışından ithal olarak elde ettiğimiz bir katkı maddesine alternatif olarak düşünüyoruz. Çok daha değerli bir ürün olarak asfalt sektöründe kullanılma imkanı oluşabilecek. Asfalt karışımlarda başlıca 4 tane problem vardır. Bunlardan bir tanesi deformasyon problemidir. Diğeri çatlama problemi. Diğerleri ise yorulma ve su hasarı problemidir. Bu yenilikçi karışım türleri ile deformasyon problemi aşılmış oluyor. Taş mastik asfaltlar deformasyona karşı en dirençli karışım türü olarak biliniyor. Bizim ürünümüz taş mastik asfaltlara yönelik dolayısıyla bunun içinde bir çözüm olma potansiyeli var” ifadelerini kullandı. – TRABZON
